Azeri Kaynaklar Açısından Atatürk ve Rusya




Mustafa Kemal Atatürk Türk-Sovyet ilişkilerinin gelişmesine katkı sağlayan Türk liderler arasında ilk sırada yer alıyor. Bunu ister Sovyet, isterse de Sovyet dönemi Azerbaycan tarihçileri hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde açıkça itiraf ediyorlar.

M. Kemal Paşa`nın Erzurum Kongresi`nde yaptığı konuşmadan yapılan alıntılar buna örnek gösterilebilir. M. Kemal Paşa şöyle diyor: “Rusya halkı özgürlüğünün tehlike karşısında olduğunu gördü ve onu her taraftan yabancı müdahalenin tehdit ettiğini anladı. Böyle bir durumda onlar tek bir vücut gibi emperyalistlerin dünya ağalığına karşı çıktılar”. Araştırmalarda M. Kemal Paşa`nın Türk halkının emperyalizm zulmünden kurtulması için Sovyet hükümetinin ve Bolşevikler partisinin yardımlarına
büyük değer verdiğini göstermek için, 24 Ağustos 1920 tarihinde Kurban Bayramı günü yaptığı konuşmadan alıntı yapılmıştır: “Bizim zafer kazanmamıza neden olan unsurlardan biri, bizim dostumuz Bolşeviklerin sınırlarımıza yaklaşmasıdır. Bolşevikler bize yaptıkları yardımla kanıtladılar ki, bizimle aynı düşüncededirler. Onlar İtilaf`nın Polonya planının son umudunu kırdılar ve şimdi müttefikler Polonya`ya yardım etmek için bir tane bile asker göndermiyorlar”.

Azerbaycan tarihçilerinin çalışmalarında M. Kemal Paşa`nın neden Sovyet benzeri bir yönetimi ülkesinde uygulamadığını göstermek için 1920 yılında TBMM`de yaptığı konuşmasına yer veriyorlar.119 Söz konusu konuşmasında M. Kemal Paşa şöyle diyor: “Biz büyük inkilap eden Bolşeviklerle omuz omuza duruyoruz, tüm emperyalistlerin mahvedilmesinden bahsediyorsak–bizim amacımız aynıdır. Bolşevikler gibi biz de, tam anlamıyla, halkın iradesine dayanan devlet kurmak istiyoruz. Fakat Bolşeviklerle bizim farkımız, sosyo-ekonomik açıdan geri kalmış bizim ülkemize Bolşevik programını uygulamanın mümkün olmayacağıdır. Bugün ise Bolşeviklerle Türkler bir sırada duruyorlar”.

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Mehdi Ülya Hanım Kimdir?

Resim
  Mehdi Ülya Hanım, Mazandaran hakiminin kızı, Şah Muhammed Hüdabende’nin eşi ve dört Safevi şehzadesinin annesi olarak tarihi kroniklerde tanıtılıyor.  Safevi devleti siyasi evlilik geleneğine sadık kalarak yerel yönetim idarecilerinden çok tanınmış ve saygılı olan adamların kızlarıyla evlenmeği kendilerinin de siyasi nüfuzlarına etkili olacakmış diye devam ettirmekteydiler.  Şah Tahmasb’ın ölümündün sonra tahta çıkan II. Şah İsmail’in belirsiz ölümünden sonra tekraren saray karmaşaya şahitlik etti. Bu karmaşada hakim pozisyonda kalmaları için farklı kökenli gruplar mücadeleye başladılar. Tayfa gruplarından başka bu mücadeleye haremin de müdahale etmesi durumu daha da karmaşık hale gelmesine sebep oldu94 . Ama, II. Şah İsmail’in Safevi soyuna ait çok sayıda adam öldürmesi taht için pek çok seçim bırakmamıştır. Sadece kör olduğu için öldürmeye kıyamadığı Muhammed Mirza seçimlerin başında idi. Tahmasb’ın akıllı ve siyasetçi kızı Perihan Hanım’ın isteği ve teklifiyle Herat’ta valilik yap
Devamı

Atabey İsmi Nereden Geliyor?

Resim
Kişisel blog sayfamda ilk olarak be nim de s oyadımın  geldiği Atabey ünvanından bahsedeceğim.  Selçuklu Devleti hakimiyeti altındaki toprakları " Atabey " ünvanlı yerel yöneticiler (bugünkü Vali) tarafından Selçuklu hükümdarı adına idare edilmekteydi.  Bilindiği gibi Selçuklu Devleti'nin 12.yüzyılın sonlarına doğru hakimiyeti zayıflamış ve bugünkü İran ve Azerbaycan topraklarını kapsayan bölgede otorite boşluğu doğmuştu. İşte bu dönemde Atabey ünvanlı yerel yöneticiler birer hükümdar haline gelmiş ve hakimiyeti altındaki bölgelerde bağımsız bir şekilde idareyi ellerine almışlardır.  1153 yılında başlayan Atabeyler Dönemi, 1255 yılında Harezmşahlar Devleti'nin bölgeyi hakimiyeti alması ile son bulmuştur. Atabeyler Döneminde, İran ve Azerbaycan bölgesindeki eğitim, kültür, sanat, alt-üst yapı gibi toplumu yakından ilgilendiren her alanda gelişmeler yaşanmış ve Avrupa'daki derebeylikler gibi toplumu sömürmemiş; tam aksine ihya ve imar etmiştir.
Devamı